Luật sư nhân dân Võ An Đôn và gia đình bị Hải quan Việt Nam dừng xuất cảnh đi Hoa kỳ định cư. IOM đã thu hồi lại vẻ máy bay mà họ đã tạm ứng tiền của chính phủ Hoa kỳ để mua.
Ông Võ An Đôn, năm nay 45 tuổi, là một luật sư nổi tiếng can đảm và sốt sắng tham gia miễn phí giúp các người dân oan bị nhà cầm quyền cướp đất đền bù bất công, các vụ án người dân bị công an đánh chết khi tạm giam vài giờ hay vài ngày. Ông là một trong số rất ít luật sư cũng nổi tiếng tham gia bảo vệ những người đấu tranh dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam. Ông đã bảo vệ thành công cho một số gia đình vượt thuyền xin tị nạn mà bị Úc trúc xuất về nước, sau đó họ bị chính quyền Việt Nam bắt vào tù.
Năm 2017, chỉ bốn ngày diễn ra phiên tòa phúc thẩm xử blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (ngày 30 Tháng Mười Một, 2017), Đoàn Luật Sư tỉnh Phú Yên đã quyết định rút giấy phép hành nghề luật sư của ông Võ An Đôn theo lệnh “ở trên.”
Thật ra, chính quyền tỉnh Phú Yên đã áp lực rút giấy phép hành nghề luật sư của ông từ hai ba năm trước khi ông quyết liệt bảo vệ quyền lợi cho gia đình của nạn nhân Ngô Thanh Kiều (tình nghi trộm cắp tài sản) đã bị năm công an tra tấn chết khi tạm giam để điều tra (năm 2012). Các tay công an này đã bị lôi ra tòa nhưng các bản án rất nhẹ làm dư luận phẫn nộ. Thân nhân ông Kiều phản đối và được Luật Sư Võ An Đôn hỗ trợ pháp lý.
Hơn một trăm luật sư tại Việt Nam đã ký tên trên một bản kiến nghị, kêu gọi Hà Nội trả lại quyền hành nghề luật sư cho ông. Tuy nhiên, ông là một cái gai trong mắt của chế độ cần phải nhổ bỏ.
Báo Lao Động ngày 25 Tháng Năm, 2018, dẫn lời chống chế của Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam kêu rằng ông Đôn “nhân danh luật sư” đã có nhiều phát biểu, trả lời phỏng vấn “mang tính chất xuyên tạc thể chế chính trị, nói xấu lãnh đạo đảng, nhà nước…”
Liên đoàn LS Việt Nam còn quyết định thu hồi thẻ LS số 5424/LS do Liên đoàn LS Việt Nam cấp cho ông Võ An Đôn ngày 29/10/2010, đồng thời giao cho Đoàn LS Phú Yên làm thủ tục đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp thu hồi chứng chỉ hành nghề LS đối với ông Võ An Đôn.
Đến ngày 15/11/2018, Bộ Tư pháp có quyết định giải quyết khiếu nại, không chấp nhận nội dung khiếu nại, giữ nguyên hình thức kỷ luật và quyết định giải quyết khiếu nại của Ban Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Phú Yên và Liên đoàn LS Việt Nam. Sau đó, ông Võ An Đôn có đơn khởi kiện Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhưng ngày 21/12/2018, TAND tỉnh Phú Yên thông báo trả lại đơn khởi kiện. Đến ngày 21/3/2019, Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng bác nội dung đơn khiếu nại của ông Võ An Đôn.
Sau khi bị rút thẻ hành nghề, nơi ông thuê để mở văn phòng tư vấn pháp lý cũng bị chính quyền địa phương gây sức ép buộc chủ nhà lấy lại mặt bằng, không cho ông thuê. Ông đã trở về ngôi nhà của ông ở một miền quê hẻo lánh để tiếp tục công việc hỗ trợ pháp lý tại nhà và làm nông nghiệp. Nhưng mọi sự đi lại của ông đều bị chính quyền theo dõi giảm sát gây khỏ khăn trong sinh hoạt và lo sinh kế gia đình.
Sau một thời gian dài, ông được tổ chức di cư quốc tế IOM tiêp nhận hồ sơ. Theo kế hoạch thì 5 người của gia đình ông sẽ rời Tân Sơn Nhất, một sân bay ở miền Nam Việt Nam để sang Hoa kỳ định cư vào ngày 27/09/2022. Sau khi gia đình Võ An Đôn làm thủ tục qua cửa hải quan thì ông bị giữ lại và không cho xuất cảnh, văn bản được lập đề nghị ông về làm việc với chính quyền Phủ Yên. Ông bị tạm dừng xuất cảnh vì lý do an ninh.
Theo biên bản này, ông Võ An Đôn có hộ chiếu số B94 23848 do Cục quản lý xuất nhập cảnh cấp ngày 12/9/2014, là hành khách trên chuyến bay EK 393 của Hãng hàng không Emirates, dự kiến xuất cảnh đi Dubai – các Tiểu vương quốc Arab thống nhất lúc 23h55 đêm 27/9.
Ông Võ An Đôn bị tạm hoãn xuất cảnh với lý do an ninh theo quy định tại điều 36 Luật 49/2019/QH14 quy định về tổ chức thực hiện việc tạm hoãn xuất cảnh của Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh – Bộ Công an.
Ông Đôn không rõ lý do gì mà Công an Phú Yên có hành xử như vậy, ngay trước mặt viên chức của Cơ quan Di cư Quốc tế (IOM). Ông nói :
“Việc tạm dừng xuất cảnh tôi là sai và không có căn cứ. Một quyết định mang tính áp đặt và trù dập đối với tôi. Biên bản tạm dừng xuất cảnh, an ninh cửa khẩu Tân Sơn Nhất nói tôi cần liên hệ với Phòng Xuất Nhập cảnh của Công an tỉnh Phú Yên.
Ngày mai tôi sẽ làm việc với công an Phú Yên về lý do họ không cho tôi xuất cảnh, và nếu không có lý do chính đáng, tôi sẽ kiện ra toà và yêu cầu bồi thường.”
Trước kia tôi chỉ bào chữa cho người dân thấp cổ bé họng. Tôi bị tước thẻ luật sư năm năm rồi từ năm 2017. Tôi chỉ ở nhà làm nông và không đụng chạm với ai, không vi phạm pháp luật, nên không có cơ sở nói tôi vi phạm an ninh quốc gia.”
Về lý do đi tị nạn chính trị ở Hoa Kỳ, ông cho biết cuộc sống của gia đình gặp nhiều khó khăn do không được hành nghề luật sư và sự chèn ép của chính quyền tỉnh Phú Yên.
Về phần gia đình, ông đã rút học bạ ở trường của 3 người con, đồ dùng sinh hoạt của gia đình ông đã cho xóm giêng, nên sẽ khỏ khăn trong việc ổn định lại cuộc sống.
JB Lam tổng hợp
