Dưới đây là bài viết tham gia cuộc thi tìm hiểu về dân chủ và nhân quyền của bạn Hoàng Thị Trang. Bạn Trang là thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ tại Anh Quốc.
Có hai quan điểm về việc có cần thiết phải xóa bỏ chế độ độc tài cộng sản ở Việt Nam hay không. Thứ nhất, quan điểm của giới chóp bu CSVN đang nắm quyền lực; thứ hai là quan điểm của người dân và các lực lượng đấu tranh dân chủ và nhân quyền.
1. Lập luận ủng hộ việc thay đổi thể chế
• Tự do chính trị và dân chủ: Quan điểm của tôi và những nhà Cách mạng cho rằng một chế độ dân chủ đa đảng sẽ cho phép người dân có tự do ứng cử, quyền bầu cử và lựa chọn lãnh đạo. Việc có nhiều đảng phái sẽ tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh, giảm tham nhũng và giúp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước.
Điều cực kỳ quan trọng là đa số người dân có quyền thay đổi chính phủ khi chưa hết nhiệm kỳ nếu chính phủ tham nhũng hay đi ngược lại lời hứa khi tranh cử.
• Nhân quyền: Gần 80 năm qua dưới sự cai trị của chế độ cộng sản Việt Nam, tất cả các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và các quyền cơ bản khác của người dân bị tước đoạt. Việc thay đổi chế độ sẽ đảm bảo mọi người dân đều được thụ hưởng nhân quyền và bình đẳng.
• Phát triển kinh tế: Quan điểm của tôi và những nhà Cách mạng cho rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong một hệ thống chính trị dân chủ đa đảng, minh bạch và không bị ràng buộc bởi sự kiểm soát chặt chẽ từ chính quyền. Các nước dân chủ thường có môi trường kinh doanh minh bạch và cởi mở, thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài.
2. Lập luận của những người đang nắm quyền lực phản đối việc thay đổi chế độ
• Ổn định chính trị: Giới chóp bu CSVN tuyên truyền rằng hệ thống độc đảng giúp giữ ổn định chính trị, tránh xung đột nội bộ, vốn là một yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế. Việc thay đổi chế độ có thể gây ra bất ổn và thậm chí dẫn đến xung đột xã hội.
Phản biện: Thực tế sự xung đột quyền lực và lợi ích của giới chóp bu cầm quyền đã làm tê liệt nền kinh tế.
Thể chế chính trị độc đảng không có đối lập kiểm soát khiến giới cầm quyền từ trung ương tới địa phương hủ bại và tham nhũng.
• Tăng trưởng kinh tế hiện tại: Trong vài thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu lớn trong phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Một số người cho rằng sự lãnh đạo tập trung đã giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng và hạn chế được những bất ổn.
Phản biện: Tỷ lệ phát triển kinh tế khoản 7% không theo kịp mức độ tăng trưởng tham nhũng 100%. Hàng năm, tài sản quốc gia bị thất thoát từ 30-50% vào túi các quan chức và doanh nhân hủ bại từ trung ương tới địa phương.
• Lịch sử và văn hóa: Chế độ hiện tại có nguồn gốc sâu xa từ cuộc chiến tranh cướp chính quyền để thống nhất đất nước. Nhiều người cảm thấy rằng thay đổi hệ thống chính trị có thể đi ngược lại những giá trị và thành tựu mà các thế hệ trước đã hy sinh để đạt được.
Phản biện: Thành quả của mội cuộc Cách mạng hay đấu tranh giành độc lập dân tộc là phải trao lại quyền làm chủ đất nước về tay Nhân dân. Mọi người dân có quyền tự do đảng phái, tự do ứng cử và bầu cử.
Do vậy, người dân sẽ làm chủ đất nước bằng lá phiếu cử trị thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng.
Nếu như sự hy sinh xương máu của hàng triệu đồng bào để đem lại quyền lực tuyệt đối cho một nhóm người, một đảng thì đó là bất công, bất hạnh với đất nước và Nhân dân.
3. Khả năng thay đổi từ bên trong
Ngoài các ý kiến về thay đổi triệt để, một số người cho rằng thay đổi từ bên trong hệ thống có thể là một lựa chọn khả thi. Họ cho rằng cải cách dần dần, từng bước theo hướng cởi mở hơn, có thể duy trì ổn định trong khi nâng cao hiệu quả của hệ thống quản lý. Điều này có thể bao gồm tăng cường tính minh bạch, cho phép một số quyền tự do ngôn luận, báo chí tư nhân, tự do hội họp, lập hội và cải thiện hệ thống pháp luật để bảo vệ quyền con người tốt hơn.
Phản biện: Mọi sự thay đổi đều phải xuất phát từ mong muốn và áp lực của đa số Nhân dân. Nếu người dân không hành động, ngồi chờ thụ động thì mãi mãi không bao giờ có sự thay đổi từ bên trong.
Kết luận
Cuối cùng, việc thay đổi chế độ độc đảng CSVN là vô cùng cấp thiết. Nhằm đạt được một xã hội tự do, dân chủ đa Đảng làm nền tảng xây dựng xã hội công bằng và thịnh vượng. Việc thay đổi chế độ để đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của người dân, dù là từ bên trong hay từ ngoài hệ thống chính trị hiện tại.
