Đành hanh – được định nghĩa là hành vi của những người ngang bướng, luôn đòi cho mình phải được hơn người một cách vô lý. Thường thì đành hanh được dùng cho những người như trẻ con hoặc thậm chí là những phụ nữ mà suy nghĩ nông cạn, không chín chắn, làm những việc không phải của mình khi chẳng ai khiến, không ai mượn. Chỉ là để hơn người, lấy cái danh, cái lợi về mình mà thôi.
Nhưng, ở Việt Nam, Tết vừa qua, ngay đầu năm đầu tháng, cả nước đã phải chửi toáng lên câu: “Đồ Đành hanh”.
Chẳng là ngay cận Tết, đang những ngày thu hoạch cuối năm bận rộn, đảng hô Quốc hội ra Hà Nội mà họp hành để đảng xử lẫn nhau. Hết hai Phó Thủ tướng rồi đến Chủ tịch nước.
Tội lỗi chẳng ai biết là gì, chỉ biết là các “tội nhân” đã tự nguyện về mà thôi.
Chủ tịch nước mất ghế, lủi thủi ra về không kèn không trống, trái với hình ảnh thề thốt trống giong cờ mở mới hơn chục tháng trước khi nhậm chức. Bà Phó Chủ tịch nước được giao quyền Chủ tịch nước.
Và người dân đinh ninh rằng sẽ có lần đầu tiên ở Việt Nam có một phụ nữ xông đất mọi nhà, chúc tết mọi người vào giây phút bước vào năm mới. Vậy càng hay, cho nó tươi mới xem có gì khác hơn, phấn khởi hơn mấy năm cứ nhìn mấy gương mặt ấy đến nhàm chán và nghe cái giọng muốn thở hắt ra ấy. Rồi người ta chờ đợi.
Thế nhưng, thật không ngờ.
Cả nước chưng hửng bởi sau giây phút giao thừa, thì một bộ mặt vốn không lạ lẫm, không mong đợi lại thò ra trên tivi để làm cái gọi là Chúc tết đồng bào cả nước.
Đó là Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng CSVN.
Và thế là cả nước như chợ vỡ.
Người ta bàn tán, người ta bất bình, người ta chửi bới, người ta chửi thầm hoặc người ta la hét. Người ta lên mạng nói thẳng toẹt: Ông có tư cách gì để mà thò cái mặt vào tivi nhà tôi vào giờ khắc thiêng liêng đó, làm cho nhà tôi và cả nước bị vận xúi cả năm.
Bởi vì người ta chẳng lạ gì ông. Người ta biết ông là kẻ dối trá đến mức Chú Cuội trên cung trăng chỉ là học trò.
Ông là kẻ lú lẫn đã được định danh rõ ràng trong thiên hạ một cách chính thức.
Ông là kẻ “nói lời rồi lại ăn lời được ngay” mà theo ngôn ngữ dân gian, thì là loại người nhổ ra rồi liếm lại không biết xấu hổ. Ông là kẻ không hiểu nghĩa của những từ như “Liêm sỉ, Tự trọng, Gương mẫu”… là gì.
Bởi nếu hiểu, ông đã về “làm người tử tế” từ lâu.
Và ông cũng là kẻ thất bại toàn diện trong mọi mặt của sự nghiệp và công việc, ngoại trừ việc cố thủ giữ chiếc ghế quyền lực bằng mọi giá thì ông thành công.
Vậy thì với một con người như vậy, ông lấy tư cách gì về cá nhân để xuất hiện xông đất cho mọi nhà?
Về phương diện luật pháp, ông chỉ là một tay đảng trưởng của Đảng cộng sản. Nếu có, ông chỉ có vai trò với mấy triệu đảng viên của ông chứ chẳng là cái đinh vít gì đối với 100 triệu người dân Việt. Vậy hà cớ gì chẳng ai mời, không ai cần, ông xông vào nhà người ta xông đất để làm gì?
Ngẫm lại, thì già vẫn cứ dại.
Thông thường, việc tự xông vào làm cái việc không phải của mình, để rồi bị chửi, bị chế nhạo, bị xỉ vả vì cái thói đành hanh hiếu thắng, háo danh… thì chỉ dành cho đám trẻ con mới lớn, ăn chưa kịp no, lo chưa kịp tới chứ đâu phải là dành cho những kẻ đã thất thập cổ lai hy từ rất lâu?
Phải chăng, như cha ông đã nói: “Khôn thì khôn từ thuở lên ba. Dại thì đến đầu già vẫn dại”.
Cha ông dạy rằng: “Ăn phải có mời, làm phải có khiến”. Cái loại người không đợi mời, không chờ khiến để xông vào làm hỏng bột hư đường là loại người thiếu suy nghĩ, không nhân cách.
Quả rằng, trên đời chẳng có cái dại nào giống cái dại nào.
24.01.2023
Vũ Mai